Eén op de acht Rotterdammers heeft tot slaaf gemaakte Afrikaanse voorouders. Dat is meer dan welke stad in Nederland ook. Dat feit alleen al zou allang aanleiding geweest moeten zijn om uit te pluizen hoe dat precies zit. Toch was er nog geen onderzoek volledig gewijd aan het koloniale en slavernijverleden van Rotterdam. Tijd dus voor een onderzoek naar de precieze rol en hoe het doorwerkt in het heden. Met drie boeken: Het koloniale verleden van Rotterdam, Rotterdam in slavernij en Rotterdam, een postkoloniale stad in beweging.
Het zijn drie imposante, indrukwekkende én belangrijke boeken waar de wetenschappers een aantal jaar aan hebben gewerkt. Uit de boeken blijkt dat de Rotterdam wel degelijk een rol had binnen het slavernijverleden. Koopmanshuizen, maar ook bestuurders waren erbij betrokken. Rotterdamse burgemeesters, ondernemers en zeevaarders speelden een rol van betekenis in de VOC en WIC. Het eerste geregistreerde Nederlandse schip met Afrikaanse slaafgemaakten (1596) had een Rotterdamse reder. Het stadsbestuur ondersteunde VOC, WIC en particuliere koloniale ondernemers; vele bestuurders hadden zelf ook koloniale belangen. Dat Rotterdam een rol had, kan niemand nog ontkennen.
Excuses
In november bespraken we in de gemeenteraad het stuk Rotterdam tegen Racisme. Daarin staan drie E’s centraal, van Erkenning, Eigenaarschap en Educatie. Die drie staan centraal in de Rotterdamse strijd tegen racisme en discriminatie. Daar zou ik een vierde ‘E’ aan willen toevoegen: de ‘E’ van excuses voor het Rotterdamse slavernijverleden. Want als de gedegen onderzoeken naar het Rotterdamse slavernijverleden ons één ding hebben geleerd, is het dat wij nog lang niet klaar zijn met deze schandvlek op onze geschiedenis. Wij juichen toe dat het stadsbestuur serieus gaat onderzoeken op welke manier deze excuses gemaakt kunnen worden om daarmee te erkennen welk leed er is aangedaan.
Toegankelijke versie
De drie boeken zijn een belangrijke toevoeging aan de geschiedschrijving van Rotterdam. Iedereen zou kennis moeten kunnen nemen van de feiten maar zeker ook de verhalen die worden gedeeld. Daarom zijn wij als GroenLinks van mening dat er een toegankelijke versie van de boeken gemaakt zouden moeten worden. Ik ben blij dat Peggy Wijntuin in haar motie al heeft meegenomen dat de onderzoeken ook in woord en beeld uitgewerkt moet worden en voor breed publiek toegankelijk moet worden gemaakt. Ik vind het mooi dat we dat op creatieve manieren gaan doen met woordkunstenaars, dans, theater, tentoonstellingen en wat niet meer. In 2022 komt er een breed stadsprogramma met voor iedereen wat wils; ik kijk er naar uit! Maar ik zou toch ook nogmaals willen pleiten voor een korte en goed leesbare publieksversie van de drie boeken, omdat ik denk dat daar een grote behoefte aan is. Voor nu maar zeker ook voor de toekomstige generaties. Zodat uiteindelijk alle Rotterdammers deze belangrijke kennis over de geschiedenis van onze stad tot zich kunnen nemen.
Wil je meer lezen over het slavernijverleden van Rotterdam? Op de website van het stadsarchief is van alles te vinden. Ook op de website van Keti Koti Rotterdam (de herdenking van het slavernijverleden en de viering van het afschaffen ervan op 30 juni en 1 juli) vind je video's met verhalen. Of steun je favo boekhandel en schaf daar een van de boeken aan!